در حالی که براساس تقویم زمانی توافق، دیروز روز اجرای برجام بود غربی‌ها از آغاز اجرایی شدن برجام استقبال کردند.
پس از آنکه برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) پس از حدود 2 ماه رایزنی در 23 تیر ماه در شهر وین مورد تأیید وزرای خارجه ایران و 6 کشور (آمریکا، فرانسه، روسیه، چین، آلمان و انگلیس) قرار گرفت در 29 تیر ماه قطعنامه 2231 در شورای امنیت به تصویب رسید و برجام تأیید شد. از آن زمان قرار شد تا برجام در کنگره آمریکا، مجلس شورای اسلامی و شورای اروپا مورد بررسی قرار گیرد.
در همین راستا، اوایل هفته جاری «حسن روحانی» رئیس جمهور کشورمان «قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» که در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی تصویب و به تأیید شورای نگهبان رسیده بود را جهت اجرا به وزارت خارجه و سازمان انرژی اتمی ابلاغ کرد.
آن‌گونه که عراقچی پیش از این گفته بود: با توجه به اینکه روال قانونی در ایران طی شده و روال قانونی در کشورهای 1+5 هم پیش از این طی شده بود، روز یکشنبه(دیروز) رأس موعد 90 روز، روز تصویب یا - Adoption Day - اعلام شد.
آمادگی آمریکا و اروپا
روز گذشته رئیس‌جمهور آمریکا دستور آمادگی دولت این کشور را برای برداشته شدن تحریمهای ایران در راستای اجرای برجام صادر کرد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه و همچنین خبرنگار سی بی‌اس نیوز، باراک اوباما فرمانی را صادر کرده که براساس آن با آمادگی برای برداشتن تحریمها «روز پذیرش» برجام اعلام می‌شود.در فرمان اوباما البته اجرای رفع تحریمهای مربوط به هسته‌ای ایران منوط به تایید اجرای تعهدات ایران از سوی وزیر خارجه آمریکا شده است.
اتحادیه اروپا نیز با صدور بیانیه‌ای همه تحریمهای اقتصادی و مالی مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران را لغو کرد اما اجرای آن را منوط به گزارش آژانس و اجرای تعهدات کرد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم بیانیه‌ای را در «روز پذیرش» برجام صادر کرد. در این بیانیه آمده است: «روز 18 اکتبر 2015، جمهوری اسلامی ایران به مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاع داد که بطور موثر از روز اجرای برنامه جامع اقدام مشترک، موقتاً پروتکل الحاقی را در توافقات پادمانی اجرا خواهد کرد و تصویب آن را به مجلس موکول می‌کند و بطور کامل کد اصلاحی 3.1 توافقات جانبی در توافقات پادمانی را اجرا می‌کند.»
بزرگترین عملیات امحاء هسته‌ای در تاریخ جهان
نیویورک تایمز با اشاره به آغاز برجام در گزارشی نوشت: انتظار می‌رود مهندسان ایرانی یکی از بزرگترین عملیات امحاء هسته‌ای در تاریخ جهان را اجرا کنند.
در ادامه گزارش آمده است: آنها باید 12هزار سانتریفیوژ را از دور خارج کنند، 12 تن سوخت غنی شده با درصد کم را به خارج از کشور بفرستند و هسته غول‌پیکر رآکتور پلوتونیوم (اراک) را نابود کنند.
به گزارش جام نیوز، نیویورک تایمز افزود: دولتمردان ایران برای پیروز شدن برجام در داخل بطور علنی اعلام نکردند که چه اقداماتی را باید انجام دهند تا تحریمها برداشته شوند، از جمله این برچینش هسته‌ای که بسیار کم درموردش سخن گفتند.
این روزنامه آمریکایی ادامه داد: آنها برای حفظ آبروی خود، خروج 12 تن سوخت غنی شده از کشور را «تبادل سوخت» عنوان کردند! حتی مجلس نیز درباره اینکه این برچینش هسته‌ای در چه درجه‌ای انجام می‌گیرد تا تحریمها برداشته شوند، در ابهام به سر می‌برد!
در ادامه گزارش آمده است: «حسن روحانی» رئیس جمهور و محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران می‌دانند که ایرانیان خواهان مشاهده مزایای رفع تحریمها تا انتخابات ماه مارس آینده هستند، بنابر این ضرورت دارد روند کند آزاد‌سازی پول‌های ایران به فوریت صورت گیرد.
نیویورک تایمز تصریح کرد: طرفین از اینکه هفته‌ها و ماه‌های بعدی همراه با احتمالات فریبکاری و اختلاف نظر باشد، هراس دارند.
کری: با وضع دوباره تحریمها به ایران پاسخ می‌دهیم
به گزارش خبرگزاری‌ها، «جان کری» وزیر خارجه آمریکا در یادداشت منتشر شده در وبگاه رسمی وزارت خارجه نوشت: در صورتی که ایران به برجام پایبند نماند، واشنگتن با وضع دوباره تحریمها یا از طریق ابزارهای دیگر به آن پاسخ خواهد داد.
از سوی دیگر، «عباس عراقچی» معاون وزیر امور خارجه گفت: تحریمها عملاً از روز اجرایی شدن برجام برداشته خواهد شد.
به گزارش تسنیم، عراقچی افزود: اتحادیه اروپا تمام تحریمهای اقتصادی را لغو خواهد کرد و آمریکا نیز تحریمهای مربوط به دستورات اجرایی رئیس جمهور را لغو کرده و اجرای تحریمهای مربوط به کنگره را متوقف خواهد کرد.
وی در ادامه گفت: منتظر هستیم که این اقدامات توسط اروپا و آمریکا صورت بگیرد و اگر آنها تحریمها را قانوناً لغو و متوقف کنند بیانیه مشترکی توسط دکتر ظریف و خانم موگرینی صادر خواهد شد و آن روز را به عنوان روز تصویب اعلام خواهند کرد.
معاون وزیر امور خارجه تصریح کرد: لغو تحریمها دو مرحله دارد؛ مرحله اول بطور رسمی توسط شورای وزیران انجام خواهد شد و زیرساخت لغو تحریمها صورت می‌گیرد.
عراقچی افزود: اما اجرای آن در مرحله دوم رخ خواهد داد؛ مرحله‌ای که طرفین اقدامات خود را انجام داده و اجرای این «قانون لغو تحریم» روزی خواهد بود که به عنوان روز اجرایی شدن شناخته می‌شود. وی تاکید کرد: ما یکسری اقدامات را در فردو، نطنز و اراک انجام خواهیم داد و آنها نیز مشغول تهیه یکسری پیشنویس‌ها و دستورالعمل‌ها برای شرکت‌ها و کمپانی‌ها و همچنین مکاتبات نامه‌های لازم در این زمینه خواهند شد.
تقویم زمانی روحانی به غایت خوش‌بینانه است
وبگاه نشریه آمریکایی «پالیتیکو» نیز در گزارشی نوشت: مقامات آمریکایی معتقدند که انتظارات تهران برای رفع تحریمها تا 2 ماه آینده غیرواقع‌بینانه است.
در ادامه گزارش آمده است: تقویم زمانی روحانی، ممکن است به غایت خوش‌بینانه باشد.
پالیتیکو افزود: بسیاری از کارشناسان مسائل هسته‌ای از جمله کارشناسان وزارت انرژی دخیل در مذاکرات هسته‌ای ایران بر این باورند که انجام اقدامات مورد نیاز توسط ایران ممکن است 6 ماه یا بیشتر زمان ببرد.
این نشریه آمریکایی تصریح کرد: یک مقام ارشد دولت آمریکا با بیان اینکه «ایران باید پیش از برخورداری از امتیاز رفع تحریمها، اقدامات زیادی انجام دهد» گفته رسیدن به این مرحله «دست‌کم چندین ماه» زمان می‌برد.
رویترز: کاهش تحریمها تا آخر سال جاری غیرمحتمل است
خبرگزاری رویترز نیز در گزارشی نوشت: دولت آمریکا اقداماتی در جهت تعلیق مشروط تحریمها انجام خواهد داد اما این تعلیق تا زمانی که ایران برنامه هسته‌ای خود را محدود نکند موثر نخواهد شد.
در ادامه گزارش آمده است: علیرغم اقدام واشنگتن در روز یک شنبه، اجرای واقعی توافق چندین ماه زمان خواهد برد.
رویترز افزود: این به این معناست که کاهش تحریمها که ایران به دنبال آن است تا آخر سال جاری غیرمحتمل است.
این خبرگزاری تاکید کرد: زمانبندی کاهش تحریمهای هسته‌ای ایران به سرعت گام‌هایی بستگی دارد که ایران می‌بایست بردارد تا مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، همکاری ایران در زمینه اجرای برجام را تأیید کند.
در همین حال، «فیلیپ هاموند» وزیر خارجه انگلیس گفت: امروز، نقطه عطفی برای یک توافق تاریخی است.
لس آنجلس تایمز: تحریمهای حقوق بشر و تروریسم باقی می‌ماند
بلومبرگ نیز در گزارشی اعلام کرد: تحریمهای ضدایرانی احتمالا در 3 ماه اول سال2016 و بعد از تایید شورای امنیت سازمان ملل از تحدید فعالیت‌های هسته‌ای ایران، برچیده می‌شود.
همچنین لس‌آنجلس تایمز در گزارشی نوشت: آمریکا و اروپا متعهد شده‌اند که تحریمها اقتصادی، بازرگانی و انرژی خود را در ازای اقداماتی از سوی ایران مانند جمع کردن تعداد زیادی از سانتریفیوژها و تغییر ماهیت راکتور آب سنگین اراک، لغو کنند. ولی اینکه چه مقدار از این تحریمها باقی خواهند ماند هنوز نامشخص است.
در ادامه گزارش آمده است: اتحادیه اروپا و ایالات متحده، تحریمهای خود بر سر مسایل حقوق بشر و حمایت از تروریسم را حفظ خواهد کرد.
به گزارش خبرگزاری‌ها، راشاتودی در خبری اعلام کرد: با نهایی شدن توافق هسته‌ای، مذاکرات اسرائیل و آمریکا بر سر پیشنهاد افزایش کمک‌های نظامی آمریکا که تاکنون سالانه سه میلیارد دلار بوده، از سرگرفته شده است.
گفتنی است محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان و «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که هر دو طرف به تعهدات خود در راستای اجرای برنامه مشترک اقدام پایبند خواهند بود.
منبع:کیهان
